Mất neo chặn là tình huống mà các Bác sĩ chỉnh nha phải thường xuyên đối mặt. Bệnh nhân bị mất neo chặn sẽ phải kéo dài thời gian chỉnh nha và chi phí chỉnh nha lên gấp nhiều lần. Những yếu tố nào liên quan đến mất neo chặn và xử lý tình huống này thế nào? Bài viết dưới đây, TS.BS Trần Ngọc Quảng Phi – Giảng viên bộ môn Chỉnh nha lâm sàng từ triết lý đến kĩ thuật sẽ bày tỏ quan điểm về vấn đề này.
-
Mất neo chặn là tình huống như thế nào?
Mất neo chặn là tình trạng di gần không mong muốn của răng cối lớn. Mất neo chặn được tính theo loại hình neo chặn chứ không phải mức di gần răng cối lớn. Trong neo chặn tối đa, di gần răng cối lớn quá 20% được gọi là mất neo chặn. Nhưng tình trạng di gần răng cối lớn chưa quá 50% ở neo chặn trung bình vẫn không phải là mất neo chặn. Riêng trong neo chặn tối thiểu, sự di gần bất kỳ mức độ nào của răng cối lớn vẫn không xem là mất neo chặn.
-
Những yếu tố nào liên quan đến mất neo chặn
Những yếu tố liên quan đến tình trạng mất neo chặn bao gồm có đặc điểm giải phẫu, tình trạng lệch lạc khớp cắn và kế hoạch điều trị của Bác sĩ chỉnh nha.
Về yếu tố giải phẫu: Bệnh nhân có hình dạng mặt dài thì sẽ dễ mất neo chặn hơn những bệnh nhân mặt ngắn. Đáy xoang hàm xuống thấp phía gần răng cối lớn thứ nhất cũng góp phần làm giảm thiểu tình trạng mất neo chặn. Tuy nhiên, nó có thể cản trở đóng khoảng nếu nhổ răng cối nhỏ thứ hai.
Về yếu tố lệch lạc khớp cắn: trong những hình thái lệch lạc khớp cắn thì bệnh nhân hô răng, không chen chúc răng trước dễ mất neo chặn hơn trường hợp răng trước chen chúc. Răng trên chìa nhiều ít mất neo chặn hơn trường hợp nhổ răng cối nhỏ thứ nhất.
Về yếu tố kế hoạch điều trị: Để có thể hạn tối chế đa tình trạng mất neo chặn, kế hoạch điều trị cần được xem xét và đánh giá cẩn thận. Nếu cần, Bác sĩ chỉnh nha cần phải tăng cường thêm những biện pháp giữ neo chặn. Lưu ý rằng, thời gian điều trị những trường hợp bệnh nhân mất neo chặn thường kéo dài gấp nhiều lần và chi phí cũng tăng lên nhiều lần so với những trường hợp không mất neo chặn.
-
Kiểm soát và tăng cường neo chặn
Để tránh mất neo chặn – một hiệu ứng không mong muốn trong điều trị chỉnh nha, người ta sử dụng các biện pháp tăng cường neo chặn hay các cơ học điều trị khác nhau.
Có nhiều biện pháp khác nhau trong việc tăng cường neo chặn như biện pháp chuẩn bị neo chặn, tăng neo chặn răng, tăng cường neo chặn từ hàm đối diện (mắc thun hạng II, hạng III), sử dụng neo chặn xương vỏ (TPA), sử dụng lực ngoài mặt hay sử dụng neo chặn xương.
Ngoài ra, hai phương pháp tăng cường neo chặn phổ biến là chuẩn bị neo chặn theo phương pháp Tweed (hình 1) và hiện nay là neo chặn xương với mini-implant hay nẹp vít (hình 2). Ưu điểm của phương pháp neo chặn xương là tạo ra neo chặn tuyệt đối.
